18 Nisan 2022 tarihinde, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi[1] (“Rehber”) yayımlandı.
Rehber’de temel olarak, şüpheli işlem bildirimlerinin ne şekilde yapılması gerektiği, bildirim süreleri, bildirim formlarına ilişkin detaylar ile şüpheli işlem bildirimine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir. Rehber’de düzenlenen hususlara değinmeden önce, Rehber’in atıfta bulunduğu mevzuatı ve tanımları aşağıda bulabilirsiniz;
Ilgili Mevzuat ve Tanımlar
Başkanlık: T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’nı,
İşlemlerin Ertelenmesine Dair Yönetmelik: Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Kapsamında İşlemlerin Ertelenmesine Dair Yönetmelik’i,
Kanun: 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’u,
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılar: Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile tanımlanan kripto varlık hizmet sağlayıcılarını[2],
MASAK: Mali Suçları Araştırma Kurulu’nu,
ŞİB: Şüpheli işlem bildirimini,
Tebliğ: 25 Ağustos 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 13 Sıra Numaralı Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği’ni,
Yönetmelik: Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’i
ifade eder.
Kapsam
Rehber, aşağıda detaylandırılan mevzuat hükümlerine istinaden, kripto varlık hizmet sağlayıcılar için şüpheli işlemlerin bildirimine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amacı ile hazırlanmıştır.
Belirtmek gerekir ki, söz konusu Rehber, kripto varlık hizmet sağlayıcılara yönelik olarak MASAK tarafından yayımlanan ilk rehber değildir. MASAK, 4 Mayıs 2021 tarihinde kripto varlık hizmet sağlayıcılar rehberi[3] yayımlayarak temel olarak aşağıdaki hususları düzenlemiştir;
§ Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı suçlarının hangi durumlarda oluştuğu ve bunların önlenmesi için üstlenilen yükümlülüklerin neler olduğu,
§ Kripto para platformlarının şüpheli işlemleri en geç 10 iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal MASAK'a bildirme yükümlülüğü olduğu,
§ Şüpheli işlemlerde tutar gözetmeksizin ve toplamı 75 bin lirayı aşan her işlemde kimlik tespiti yapılacağı,
§ Yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 4 milyon TL'ye kadar para cezası uygulanacağı.
Dayanak, Usul ve Esaslar
Rehber, aşağıda belirtilen mevzuatta yer alan düzenlemelere dayanarak hazırlanmıştır;
§ Rehber’de, 18 Nisan 2022 tarihinden itibaren Başkanlığa yapılacak şüpheli işlem bildirimlerinin Rehber’de belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilmesi gerektiği düzenlenmiştir.
§ Erteleme talepli şüpheli işlem bildirimlerinde, İşlemlerin Ertelenmesine Dair Yönetmelik’te yer alan hükümlere ilaveten Rehber’in uygulanacağı belirtilmiştir.
§ Kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından şüpheli işlem bildiriminin;
o Gerçek kişi yükümlünün bizzat kendisi veya tüzel kişi yükümlünün kanuni temsilcileri tarafından,
o Rehber ekinde yer alan ŞİB formu kullanılarak,
o Başkanlığa elden veya taahhütlü posta veya faks yoluyla (Başkanlık tarafından izin verilenler elektronik ortamda),
o Rehber’in “Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Düzenlenmesi” başlıklı bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde
iletileceği belirtilmiş, buna ek olarak, kağıt ortamında ve elektronik ortamda iletirken dikkat edilmesi gereken hususlara ve saklama sürelerine ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
§ Rehber’de, ŞİB formunda yer alması gereken; yükümlü bilgilerinin, bildirime ilişkin bilgilerin (ilk defa mı başvuruda bulunulduğu, ek ise önceki ŞİB başvuru bilgileri, bildirim aciliyeti vb.), şüpheli işleme dair bilgilerin, hesap bilgilerinin, suça ilişkin şüphe kategorisinin ve açıklamaların neler olması gerektiği detaylı olarak belirtilmiştir.
§ Yükümlülerin suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanında araç olarak kullanılmaları riskine karşı ortak bir tutum, anlayış ve işbirliği içinde olmalarının sağlanması ve şüpheli işlemlerin tespitinde yükümlülere yardımcı olunması amacıyla şüpheli işlem tipleri; müşteri profili, gerçekleştirilen işlem, kripto varlık hizmet sağlayıcılar, terör örgütleriyle bağlantısı, kar amacı gütmeyen kuruluşlar bazında ayrıştırılmıştır.
§ Şüphe kategorileri referans tablosu eklenerek; tefecilik, silah kaçakçılığı, bilişim suçları, vergi kaçakçılığı, yolsuzluk, terör finansmanı gibi kategorilerin açıklamaları ifade edilmiştir.
Rehber’in tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Sorularınız için info@tbl-legal.com
[1] KVHS-Rehberi-16.04.2022.pdf (hmb.gov.tr) [2] Bilindiği üzere, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 1 Mayıs 2021 tarihli ve 31471 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yapılan değişiklikle, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun (“Kanun”) ve Yönetmelik’e uymakla yükümlü olan kuruluşlara kripto varlık hizmet sağlayıcılar ve tasarruf finansman şirketleri eklenerek Yönetmelik kapsamı genişletilmiştir. [3] Kripto-Varlik-Hizmet-Saglayicilar-Rehberi.pdf (hmb.gov.tr)