Metaverse kavramı, « universe » ve « meta » kelimelerinin birleşiminden oluşmakta olup, « evrenin ötesi » olarak ifade edilmektedir. Bu yeni konseptin hayatımızın her alanında sanal gerçeklikle diğer teknolojilerin bir arada kullanılacağı bir dijital dönüşüme sebep olacağı belirtilmektedir. Meta evrende oluşturulacak yeni konseptte, aynı gündelik hayatımızda olduğu gibi kişisel veri aktarımları, ortaya çıkacak yeni istihdam olanakları sebebiyle iş ilişkileri, arazi alım/satımları, kiralamaları, eser sahipliği dolayısıyla fikri mülkiyet, devletlerüstü bir sistem oluşacağından milletlerarası hukuk kuralları gibi konular gündeme gelecektir. Bu sebeple de merkeziyetsiz bir hukuki altyapının oluşturulması ve bu kapsamda düzenlemeler yapılması önem arz etmektedir.
Avrupa Komisyonu tarafından bu kapsamda bir süredir çalışmalar yürütülmektedir. Komisyon Başkanı tarafından yayımlanan 2022 tarihli Niyet Mektubu’nda[1]; “dijital pazarların regüle edilmesi konusunda Dijital Pazarlar Yasası (Digital Markets Act) ve Dijital Hizmetler Yasası (Digital Services Act) vasıtasıyla Avrupa Birliği’ni küresel ölçekte mevzuat çalışmaları anlamında liderliğe taşıyan düzenlemelerin ötesinde, yeni fırsat ve trendlerin takip edilmesinin ve bu kapsamda metaverse gibi dijital evrenlerde de hukuki düzenlemeler yapılmasının önemli olduğu” ifade edilmiştir.
Avrupa Komisyonu tarafından 23 Ocak 2023 tarihinde yayımlanan Ajanda’da [2] ise dijital euro ve sanal evrenlerdeki kullanım prensiplerinin düzenleneceği yeni yasaların bu sene Mayıs ayında kamuoyuna sunulacağı ifade edilmiştir.
Komisyon yetkilileri tarafından yapılan açıklamaları ve söz konusu Ajanda’yı beraber incelediğimizde, sanal evrendeki dijital varlık kullanım esaslarının bütünsel bir yaklaşımla ele alınacağını, büyük şirketlerin meta platformlarını domine etme endişesi dolayısıyla rekabet hukuku perspektifiyle beraber aynı zamanda kara para aklama faaliyetlerinin önlenmesine yönelik düzenlemelerin ve bir başka önemli başlık olan yolsuzlukla mücadelede uygulanacak yaptırımların da bu kapsamda regüle edileceğini görüyoruz. Üye devletlerin bu konuya yaklaşımının, söz konusu düzenlemelerin özel sektöre ve tüketici hakları kapsamında son kullanıcılara olan etkisinin ne olacağı merakla beklenmektedir.
[1] https://state-of-the-union.ec.europa.eu/system/files/2022-09/SOTEU_2022_Letter_of_Intent_EN_0.pdf [2] file:///C:/Users/Burcu%20Tumer/Downloads/SEC(2023)2443_0.pdf